آشنایی با مفهوم P/E فوروارد
یکی از مهم ترین فعالیت های تحلیلگران، بررسی و محاسبه نسبت های مالی است. با توجه به گستردگی نسبت های مالی، طبقه بندی های خاصی بر حسب ماهیت آن ها ایجاد شده که شامل موارد زیر است:
- نسبت های نقدینگی
- نسبت های فعالیت
- نسبت های ارزش بازار
- نسبت های اهرمی
- نسبت های سودآوری
تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی و محاسبه نسبت ها روش های مختلفی دارد و دقت اندازه گیری میان تحلیلگران متفاوت است.
هدف از بررسی نسبت های مالی، ارائه اطلاعات، جهت مقایسه گذشته یک شرکت با زمان حال یا مقایسه چندین شرکت در مقاطع زمانی است. اعداد در نسبت های مالی به تنهایی معنایی نداشته و با مقایسه مفهوم پیدا می‌کنند. در مطلب پیش رو قصد داریم به بررسی یکی از انواع نسبت های ارزش بازار و کاربرد آن بپردازیم.
نسبت های ارزش بازار، رابطه شرکت با سهامدارانش را بررسی می‌کند. یکی از پرکاربردترین و قدیمی ترین نسبت‌های ارزش بازار، نسبتP/E یا قیمت به درآمد هر سهم است. گرچه در تفسیر این نسبت، میان تحلیلگران کماکان اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد اما همچنان طرفداران خاص خود را دارد.
تعریف نسبت P/E
نسبت قیمت به درآمد هر سهم، نشان دهنده آن است که قیمت هر سهم در بازار، چند برابر عایدی ایجاد شده سالانه سهام شرکت است.
البته تعاریف دیگری نیز برای این نسبت وجود دارد؛ به لحاظ تئوریک گفته می‌شود، یک سرمایه گذار به ازای هر ریال سود شرکت حاضر است چند ریال پرداخت کند و صاحب سهام آن شرکت شود.
در حالت ساده تر می‌توان گفت نسبت پی بر ای بیانگر آن است که چند سال طول می‌کشد تا اصل سرمایه به سهامدار بازگردد. به عنوان مثال اگر سهمی پی بر ای ۱۰ داشته باشد، به طور متوسط ۱۰ سال طول می‌کشد تا اصل سرمایه به سهامدار بازگردد. بنابراین سهامدار با علم به این موضوع، اقدام به سرمایه گذاری می‌کند. با نسبت P/E می‌توان قیمت اعلام شده روی تابلو را بر حسب ارزندگی تا حدی ارزیابی کرد. برای محاسبه این نسبت، کافی است قیمت تابلوی سهم را بر سود هر سهم(EPS) که از صورت مالی استخراج می‌شود، تقسیم کرد.
انواع نسبت P/E
معمولاً نسبت P/E بعد از انتشار گزارش های فصلی محاسبه می‌شود که به آن P/E دنباله رو می‌گویند.
اگر برای محاسبه سود هر سهم از سود ۱۲ ماه گذشته استفاده شود، به آن P/E گذشته نگر یا TTM گفته می‌شود. همچنین اگر برای محاسبه این نسبت از سود پیش بینی ۱۲ ماهه پیش رو استفاده شود، به آن P/E برآوردی یا Forward گفته می‌شود.
گاهی نیز از میانگین سود دو فصل گذشته و دو فصل باقیمانده برای محاسبه EPS استفاده می‌شود.
کاربردهای نسبت P/E فوروارد
یکی از روش های پیچیده برای محاسبه P/E محاسبه آن به روش پیشرو است. زیرا باید علاوه بر قیمت سهم و سود هر سهم، به نرخ تورم، نرخ بهره بانکی، نرخ رشد سود نیز توجه کرد و در محاسبه لحاظ کرد.
از آنجایی که نسبت P/E یکی از روش های ارزشگذاری است پس از محاسبه عوامل مذکور آن را در نسبت سود پیش بینی شده ضرب کرده و ارزش شرکت حاصل می‌شود.
عوامل مهم در محاسبه P/E فوروارد
برای محاسبه این نسبت، باید بدانید که در گذشته نرخ رشد شرکت چقدر بوده و آیا می‌توان آن نرخ را به آینده نیز تسری داد یا خیر؟
اگر در گذشته نرخ رشد شرکت ۱۰ درصد بوده، الزاما اکنون نیز نرخ رشد آن ۱۰ درصد نیست. محاسبه این نرخ رشد علاوه بر مقایسه معیارهای مالی، نیازمند تحلیل موشکافانه پی بر ای است. اگر نرخ رشد شرکت را مانند گذشته در نظر بگیریم، سایر فاکتورها را نیز مطابق آن باید تنظیم کرد. به عنوان مثال اگر نرخ رشد شرکت را بالا در نظر بگیریم ، ولی نسبت پی بر ای بالا باشد، می‌تواند حاکی از این امر باشد که یا قیمت بیش از اندازه رشد کرده یا سود شرکت به مقدار کافی افزایش نیافته است و در هر صورت این موضوع، با نرخ رشد بالای شرکت در تناقض است. نرخ رشد شرکت جزء کوچک تری از نرخ رشد کل اقتصاد است که با مطالعات اقتصادی می‌توان دید بهتری نسبت به آن پیدا کرد.
عموماً سهامداران نسبت پی بر ای پایین تر را ترجیح می‌دهند. به این معنا که سودآوری شرکت مطلوب تر و قیمت شرکت به حالت ارزنده خود نزدیک تر است. در واقع نرخ رشد شرکت از مجرای سوددهی در نسبت پی بر ای نهفته است.
پی بر ای فوروارد تا حدی می‌تواند بازتابی از نرخ رشد صنعت باشد. بهتر است سهامداران در بررسی نسبت پی بر ای فوروارد، نرخ شرکت و صنعت را مورد بررسی قرار دهند تا محاسبه دقیق تری از این معیار داشته باشند.
محاسبه P/E فوروارد در کشورهای تورمی
نکته ی دیگری که قابل توجه است نرخ تورم است. در کشورهای تورمی مانند ایران، روش محاسبه درست P/E غالباً فوروارد است. زیرا نوسان قیمت ها بالا بوده و نمی‌توان سود ثابتی را برای محاسبه P/E در نظر گرفت.
اما آنچه در واقعیت مشاهده می‌شود، استفاده از روش قیمت بر درآمد هر سهم مبتنی بر ۱۲ ماه گذشته است. در صورتی که قیمت کالا، سهام شرکت ها، مواد اولیه و قیمت تمام شده و هر گونه هزینه مرتبط با شرکت ثابت نبوده و نمی‌توان به درستی این نسبت اعتماد کرد.
زمانی که کشور در شرایط تورمی به سر می‌برد، هزینه جایگزینی تجهیزات فرسوده افزایش یافته و رشد سطح عمومی قیمت ها در کالاها کمتر به چشم می‌آید، این موضوع در محاسبه نرخ تورم و در درجه بعدی پی بر ای چالش هایی را پدید می‌آورد. بنابراین قیمت ها پایین تر ارزیابی شده و نسبت پی بر ای کاهش می‌یابد. شاید چنین به نظر برسد پی بر ای کاهش یافته و شرایط برای سهامداران بهبود یافته در صورتی که چالش های رشد هزینه جایگزینی مانع از افشای واقعیت سودآوری شرکت ها به سهامداران شده است.
نکته ی دیگر آن است برای محاسبه پی بر ای لازم است عدد نسبتا دقیقی از تورم داشته باشیم و صرفا به تورم نقطه ای و مقطعی تکیه نکنیم.
بررسی P/E فوروارد همانند تمامی نسبت‌ها، درگذر زمان برای پی بردن به روند آن ارزشمند است. تورم این بررسی را دشوار می‌کند زیرا اطلاعات گذشته در امروز از فایده‌مندی کم‌تری برخوردارند. شاید بد نباشد، هنگام محاسبه این نسبت که مهم ترین فاکتور در نسبت های ارزش بازار است، نکات مربوط به نرخ تورم، نرخ رشد شرکت و عدم ثبات قیمت ها نیز لحاظ شود و صرفاً صورت های مالی شرکت ها مد نظر نباشد.
نکته ای که در خصوص این نسبت وجود دارد، آن است که نوسانات آن بجز شرایط بازار سرمایه به شرایط کلی اقتصاد نیز وابسته است.
نتیجه گیری
یکی از مهم ترین مباحث در نسبت های ارزش بازار، نسبت قیمت بر درآمد هر سهم یا P/E است. روش های متفاوتی برای محاسبه قیمت بر درآمد هر سهم وجود دارد که در این مقاله به روش محاسبه P/E پیشرو پرداختیم. در محاسبه پی بر ای پیشرو، عواملی مانند نرخ تورم، نرخ رشد سودآوری شرکت و صنعت و قیمت سهام شرکت اهمیت دارد. قیمت های گذشته، سودآوری سهام شرکت در فصل های قبل، نمی‌تواند معیار خوبی برای محاسبه پی بر پیشرو باشد. گرچه از نرخ های رشد گذشته برای مقایسه و افزایش دقت محاسبه می‌شود ولی معیار تحلیلگر در محاسبه پی بر ای به این روش، نرخ رشد سودآوری شرکت و صنعت در آینده و نرخ تورم است. بنابراین داشتن اطلاعات از دورنمای اقتصاد، نرخ تورم، شاخص های سودآوری شرکت ها برای محاسبه این نسبت الزامی است. چالش هایی که پیش روی محاسبه این نسبت است، عدم تخمین درست نرخ تورم و سودآوری شرکت ها و حباب قیمتی سهام است.
دیدگاهتان را بنویسید